Adım Adım Sağlık Hukuku Rehberi: Hekim Hakları, Malpraktis ve İdari Soruşturmalar

Giriş

Sağlık hukuku, hasta ve sağlık çalışanları arasındaki ilişkiyi, tıbbi müdahalelerin hukuki sınırlarını, malpraktis (tıbbi hata) davalarını ve idari-disiplin süreçlerini düzenleyen özel hukuk ve kamu hukuku normlarının bir araya geldiği karma bir hukuk dalıdır. Bu rehberde, özellikle sağlık çalışanlarını ilgilendiren:

• Malpraktis nedir?

• Hekimin disiplin soruşturmasında savunma hakları nelerdir?

• Hasta şikayetleri SABİM ve CİMER süreçlerinde nasıl yönetilir?

• Haksız idari cezalar ve görevden almalar nasıl dava edilir?

gibi temel konuları adım adım açıklıyoruz.

1. Sağlık Hukukunun Temel Kavramları

1.1. Malpraktis (Tıbbi Hata) Nedir?

Malpraktis, hekimin tıp biliminin genel kabul görmüş kurallarına aykırı davranarak hastaya zarar vermesidir.Türleri:

• Tanı hatası

• Tedavi hatası

• Bilgilendirme eksikliği

• Müdahalede ihmalkarlık

Hukuki Sorumluluklar:

• Ceza sorumluluğu (TCK m. 85, 89)

• Tazminat sorumluluğu (TBK m. 49 vd.)

• Disiplin sorumluluğu

• İdari sorumluluk (657 sayılı Kanun)

1.2. Hekimin Savunma ve İtiraz Hakkı

Hakkında şikayet veya soruşturma başlatılan hekimin:

• Savunma alınmadan ceza verilemez.

• Disiplin süreci makul sürede tamamlanmalıdır.

• Kendisine isnat edilen fiiller açık ve somut şekilde bildirilmelidir.

2. SABİM, CİMER ve Hasta Şikayet Süreçleri

2.1. SABİM (Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi) Şikayetleri

SABİM’e yapılan başvurular çoğu zaman doğrudan idari soruşturmalara dayanak yapılmaktadır.Hekimin hakları:

• Şikayet içeriğini görme

• Yazılı savunma sunma

• Varsa lehine belgeleri sunma

2.2. Hasta Hakları Kurulu

Hastanelerde kurulan bu kurulların kararları tavsiye niteliğindedir. Ancak sıkça idari soruşturmalara gerekçe yapılır.

3. İdari ve Disiplin Soruşturmaları

3.1. Disiplin Cezaları ve Savunma Süreci

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve Sağlık Bakanlığı Disiplin Yönetmelikleri uyarınca:

• Savunma için 7 gün süre tanınmalıdır.

• Hukuki yardım alınması engellenemez.

• Soruşturma aynı fiil için ikinci kez açılamaz (ne bis in idem).

3.2. Görevden Alma ve Geçici Görevlendirme

Sağlık çalışanı hakkında yargılama başlamadan “geçici görevlendirme” ya da “açığa alma” uygulanırsa:

• Yürütmenin durdurulması davası açılabilir.

• Geçici görevlendirmeler keyfi olamaz; yargı denetimine tabidir.

4. Tazminat ve Ceza Davaları

4.1. Tıbbi Kötü Uygulama Nedeniyle Tazminat

• Hukuki sorumluluk için kusur, zarar ve illiyet bağı aranır.

• Yargıtay’a göre komplikasyon ile malpraktis ayrımı uzman bilirkişi raporuyla netleştirilmelidir.

4.2. Ceza Soruşturmalarında Hekimin Hakları

• Uzman bilirkişi atanmadan ceza verilmemeli.

• Hasta vefatı halinde, ölümle ilgisi olmayan eylemlerden hekim sorumlu tutulamaz.

• "Taksirle öldürme" veya "yaralama" suçlamalarında “kusursuz ceza olmaz” ilkesi geçerlidir.

5. Hekim Hakları ve Koruyucu Mevzuat

5.1. Şiddet Gören Sağlık Çalışanlarının Hukuki Yolları

• Beyaz Kod başvurusu

• Savcılığa suç duyurusu

• Tazminat davası (manevi zarar) açılabilir.

5.2. Görev Reddi Hakkı ve Hasta Seçme Hakkı

• Tıbbi ilkelere ve kişisel vicdanına aykırı işlemi yapmama hakkı vardır.

• Hasta seçme/seçmeme hakkı özel hastanelerde daha geniştir.

6. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Soru 1: SABİM şikayeti sonrası ne olur?

İlgili idare, ön inceleme başlatabilir. Delilsiz şikayet dahi disiplin soruşturmasına dönüşebilir. Savunma alınmadan ceza verilemez.

Soru 2: Malpraktis davası açılırsa hekimin ne yapması gerekir?

Sigorta şirketine bildirim yapılmalı; tazminat veya ceza davası için uzman sağlık hukuku avukatına danışılmalıdır.

Soru 3: Disiplin cezası aldım, nasıl iptal ettirebilirim?

İdare Mahkemesi’nde iptal davası açılabilir. Savunma hakkı ihlali, usulsüzlük, delil yetersizliği gerekçeler arasındadır.

Soru 4: Sağlık çalışanının şiddet görmesi hâlinde tazminat hakkı var mı?

Evet. Hem ceza davası açılabilir hem de manevi tazminat davası ile mağduriyet giderilebilir.

7. Uzman Sağlık Hukuku Avukat Desteği ve İletişim

Sağlık hukuku süreçleri hem hastanın hem hekimin haklarını ilgilendiren karmaşık ve teknik boyutlar içerir. Hekimin kusurunun olmadığı durumlarda dahi disiplin cezası, tazminat talepleri veya ceza davalarıyla karşı karşıya kalması mümkündür. Her adımda hukuki destek almak, savunma sürecinin doğru yürütülmesini ve mesleki itibarın korunmasını sağlar.

Ücretsiz Ön Görüşme İçin:

📞 Telefon: 0537 824 03 92

✉️ E-posta: avmertdenizcinar@gmail.com

📍 Adres: Marmara Sok. No: 4/13, Çankaya/ANKARA